点击蓝字关注我们
越南华人之家客人，2022年3月24日，安全抵达河内
声明：笔者并非官方，也非专业的越南语翻译人士，只是长期跟越南打交道，所以越南语水平够用够生活而已，无意中看到越南主流官媒-- 越南信息传媒部 下属的《越南网》（vietnamnet），于3月23日发布的 作者：阮霸山（nguyễn bá Sơn ) ， 原 越南国际法协会主席 的一篇文章《凭本事、水平、爱国心跟中国合作》，感觉内容还是比较独特，反映了一部分越南精英人士的思维，甚至是越南执政领导的策略风向，所以就想着翻译出来，给长期在越南的广大中国人看看,因为水平有限，我们也不了解专业的政治术语，加上中越语言差异，我们尽量是口语化的原汁原味的去翻译，力求通俗易懂，特附上越南语原文进行对照，如果翻译不准确的，还请各位多多指教，多多见谅，感谢！
Việc vừa qua phía Trung Quốc tập trận xâm phạm Vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam đúng vào thời điểm đang diễn ra cuộc chiến tranh tàn khốc ở Đông Âu đã gây ra những tranh luận và suy luận trong nội bộ nhiều người Việt Nam.
近期中国宣布在南海进行军事演习，越南认为影响了越南经济专属区，同时东欧方面 俄--乌开战，在许多越南人中引起了争论。
Ngày 7/3/2022, người phát ngôn Bộ Ngoại giao cũng đã có phản ứng về vấn đề này. Không phải là chuyên gia về Trung Quốc, nhưng do có một thời gian được tham gia đàm phán về biên giới lãnh thổ nên tôi muốn được chia sẻ đôi điều suy nghĩ của mình. Mong rằng sẽ không ai cho là “múa rìu qua mắt thợ”.
Khách quan đánh giá về một đất nước
要客观的评价一个国家
Trung Quốc là một dân tộc vĩ đại, nhân dân Trung Quốc rất tốt, hào hiệp, kiên cường, cần cù và vô cùng năng động, tài hoa. Nền văn minh Trung Hoa là một trong những nền văn minh cổ đại huy hoàng, có những đóng góp không thể phai mờ cho sự tiến bộ của nhân loại, và duy nhất còn tồn tại, phát triển cho đến ngày hôm nay。
中国是一个伟大的民族，中国人民很友善、豪爽、勤劳、能干,富有才华。中国文明是古代几大辉煌的文明之一，对人类的进步有着不可淡化的贡献，也是唯一延续到现代的文明，直至今天。
Trung Quốc là thị trường rộng lớn nhất thế giới mà mọi quốc gia trong mọi thời đại đều mơ ước được giao thương. Công cuộc cải cách mở cửa do ông Đặng Tiểu Bình khởi xướng vào năm 1978 đã đạt được những thành tựu đáng kinh ngạc, đưa nước Trung Hoa đông dân và nghèo nàn lạc hậu trở thành một cường quốc giàu có và hiện đại. Suốt chiều dài lịch sử hàng ngàn năm, từ Triều đại Nhà Thương – khoảng 1500 TCN, chưa bao giờ nước Trung Quốc lại phát triển hùng cường như ngày hôm nay.
中国有着世界最为广阔的市场，任何时代，每一个国家都希望跟他们进行通商。1978年由邓小平主导的改革已经取得了惊人的成就，将一个落后的中华人民共和国变成富有的现代化强国。数千年的历史中，从公元前1500年左右的商朝开始，中国从未出现过今天的强盛。
Nhưng cũng chính dân tộc vĩ đại đó, nền văn minh huy hoàng đó đã sản sinh ra Chủ nghĩa đại Hán (Hán bản vị) mà một trong những biểu hiện hay được các học giả nhắc đến là chính sách bành trướng. Tiềm lực kinh tế - quốc phòng hùng mạnh ngày hôm nay càng làm cho biểu hiện này trở nên đáng lo ngại hơn bao giờ hết.
但正是这个有着辉煌文化的伟大民族，却产生了大汉主义（汉本位），是许多学者经常提到的膨胀政策的表现之一。中国现今雄厚的国防--经济潜力，将这个现象变得从未有过的值得关注。
Tôi không đồng quan điểm với những người phản đối bất cứ điều gì Trung Quốc muốn làm tại Việt Nam (đường sá, nhà máy, sân bay, dự án đầu tư, sản xuất…) cũng như tẩy chay bất kỳ sản phẩm nào của Trung Quốc vì cho rằng độc hại và kém chất lượng; bác bỏ hoàn toàn ý nghĩa lịch sử của quan hệ hai nước trong thời kỳ cùng nhau chống thực dân đế quốc, sự giúp đỡ và viện trợ chí tình, hiệu quả cho Việt Nam trong hai cuộc kháng chiến; bài xích chính sách xây dựng mối quan hệ láng giềng hữu nghị chân thành bền vững giữa hai dân tộc…
我不赞同一些人“不管中国在越南做什么事,就立即反对”（比如修建道路、工厂、机场、项目投资、生产...）的观点,包括：“抵制任何中国产品，因为那是有毒并且质量差的”、“全面反驳两国共同反帝国殖民时期的历史意义,对越南2次抗战的至情、有效的相助”、“排斥在两个民族之间建设稳固、真诚、友好邻国关系的政策”。
Nhiều người thường lấy Nhà máy thép Thái Nguyên, Đường sắt Cát Linh - Hà Đông… để dẫn chứng cho sự yếu kém về kỹ thuật, sự gian manh trong làm ăn của người Trung Quốc. Nhưng nếu không có các quan tham Việt Nam, không do trình độ quản lý và kỹ thuật kém cỏi của chúng ta thì liệu những điều đáng xấu hổ đó có thể dễ dàng xảy ra như vậy hay không?
很多人引用太原钢厂、河东--吉灵轻轨...等案例来论证中国人在做生意方面存在欺诈、技术差的问题。但是，如果没有越南贪官，如果不是我们自己的管理水平以及落后的技术，那些令人羞愧的事情现在能发生吗？
中国修建了许多工厂、道路、工程，是以高超的技术和价格优势来实现的，这不仅是在国内，也有很多国外项目。今天，很难找出哪个国家市场上的消费品大部份不是出自中国的...爱或者恨哪个国家这是每个人的权利。但是，让这种感情导致没法客观、公正的去评价一个国家以及与其相关的全部事物，这算是明智吗？
Hợp tác và cảnh giác
合作与警惕
Việt Nam có vị trí địa lý rất thuận lợi để tiếp cận một thị trường vô cùng rộng lớn, để giao lưu với một nền văn hóa vĩ đại, để một người dân bình thường cũng có thể xuất nhập khẩu hàng hóa theo đường tiểu ngạch…, điều mà nhiều quốc gia trên thế giới mơ cũng không thể có được. Kinh tế Việt Nam phát triển khá nhanh trong mấy thập niên vừa qua, nhất là nông nghiệp, có vai trò không thể thiếu của Trung Quốc và thị trường Trung Quốc. Một thị trường rộng lớn và thuận lợi như Trung Quốc mà không biết trân trọng, gìn giữ thì sao có thể nói đến việc phát triển xuất nhập khẩu với các thị trường khác, xa cách và khó khăn hơn nhiều.
越南有着极为便利的地理位置可以接近这个广阔的市场，可以跟这个伟大的文明进行交流，可以让一个普通人以边贸的方式做出口...这是世上许多国家做梦都不敢想的事。越南的经济在最近几十年里发展的太快了，特别是在农业方面，中国以及中国市场是不可缺少的角色。像中国这么一个广阔而顺利的市场，却不懂得珍惜、挽留，怎么还能说出口到其他更远、更困难的市场呢。
Các thành viên Đoàn đàm phán Trung Quốc thường nói với tôi là trên thế giới này không có dân tộc nào hiểu Trung Quốc bằng Việt Nam. Có lẽ đúng như vậy. Mối quan hệ nhiều thế kỷ giữa hai nước trong thời kỳ phong kiến, sự ảnh hưởng về ngôn ngữ và văn hóa của Trung Quốc đối với Việt Nam, việc hai nước cùng trải qua thời kỳ “bao cấp tem phiếu” cũng như cùng cải cách mở cửa thành công… đã cho chúng ta vốn hiểu biết quý báu về Trung Quốc mà không phải ai cũng có được. Bên cạnh việc đa dạng hóa các thị trường và đối tác thương mại, Việt Nam cần phát huy những tiềm năng, lợi thế nói trên để xây dựng quan hệ láng giềng hữu nghị bền vững và phát triển hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư cùng có lợi với Trung Quốc.
中国谈判团的的各个成员经常跟我说，世上没有哪个民族可以像越南这样的了解中国。也许真的是那样。两国在封建时期多少世纪的关系、中国在文化、语言方面对越南的影响，两国也经历过计划经济时代以及共同成功的改革开放经历...我们太懂得中国的宝贵了，并不是谁都可以这样的。同时商业伙伴以及市场的多样化，越南需要发挥上述的潜力、优势，以便跟中国共同投资获利、发展经济贸易、建设牢固的友邻关系。
Người Trung Quốc rất tài giỏi và mưu lược, ít ai lừa được họ trong làm ăn. Vì vậy, nếu muốn hợp tác cùng có lợi được với Trung Quốc thì phải có ý thức cảnh giác cao độ, có một đội ngũ quan chức liêm chính, một lực lượng lao động (quản lý, chuyên gia, công nhân) có trình độ giỏi, không để cho họ qua mặt. Mặc dù hợp tác với ai cũng cần phải như vậy, nhưng với Trung Quốc lại càng cần hơn.
中国人在才干、谋略方面非常的优秀，在生意场上很少有谁能骗到他们。因此，如果想跟中国合作共同获利那么需要高度的警觉，我们需要有一支廉洁的干部队伍、优秀的劳动团队（管理、专家、工人），这样就不会受到他们的糊弄。尽管跟谁合作都得这样，但跟中国，就得更加的谨慎。
Mỹ, các nước EU… có tiềm lực kinh tế, quốc phòng, trình độ khoa học kỹ thuật và kinh nghiệm hơn hẳn chúng ta, lại không ở bên cạnh Trung Quốc, mà còn lo ngại và phải có những biện pháp đề phòng, ngăn chặn thì Việt Nam cảnh giác hơn cũng không thừa. Vai trò chính trong việc này phải là của Nhà nước, không thể phó mặc cho các công ty tư nhân, cho người dân. Chúng ta cần hoàn thiện những văn bản quy phạm pháp luật và củng cố bộ máy thực thi pháp luật để Nhà nước, vì lý do an ninh, có thể can thiệt vào các dự án đầu tư, vào các hợp đồng mua bán, sáp nhập công ty, chuyển giao công nghệ… như quy định của pháp luật hầu hết các nước trên thế giới.
美国、欧洲各国..在经济、国防、科技、经验方面比我们更有优势，他们不在中国旁边，却也是担心并想办法提防、拦截中国，那么越南（对中国）需要更加的谨慎也不算多余。在这方面，国家才是处于主角位置,而不能完全交付给私人企业、个人。我们需要完善一些法规并巩固国家机器以便严格执行法律，为了国家安全，可以对投资项目、买卖合同、公司收购、技术转让...等方面进行干涉，就跟世界到各国的法律规定一样。
Nói tóm lại, để hợp tác có hiệu quả với Trung Quốc cần có bản lĩnh, trình độ và lòng yêu nước. Hơn ngàn năm nay cha ông chúng ta đã giao thương, cùng tồn tại và phát triển bên cạnh quốc gia phương Bắc hùng mạnh này, chẳng lẽ ngày nay chúng ta lại thua kém.
简而言之，要想更好的跟中国合作，需要有本领、水平、爱国心。上千年来，我们的先祖在这个北方强国身边与他们通商、一起生存、发展，难道现在我们又要输下来？
‘Lợi ích cốt lõi’ với ‘Sinh tồn và phát triển’
“核心利益”与“生存和发展”
Nhưng trên thế gian này không có gì là hoàn hảo, mọi sự vật luôn có hai mặt. Những thuận lợi nói trên lại đi kèm với sức ép vô cùng mạnh và nóng, lớn hơn đối với bất kỳ một quốc gia nào khác. Trong giai đoạn hiện nay, Biển Đông với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa là một trong những mục tiêu hàng đầu trong chính sách bành trướng của Trung Quốc. Bất chấp quyền và lợi ích chính đáng của tất cả các nước xung quanh một biển quốc tế nửa kín rộng lớn và quan trọng, từ năm 2010 Trung Quốc tuyên bố Biển Đông là “lợi ích cốt lõi” của mình và coi gần như toàn bộ Biển Đông là lãnh thổ của Trung Quốc.
但在这个世界上没有什么是完好的，任何事物都是有两面性的。上面提到的便利同时又附带着极为热点的巨大压力，超过其他任何一个国家 。现阶段情况下，东海与长沙、黄沙（即中国南海、南沙、西沙）群岛是中国膨胀政策的头等目标之一。置本重要国际海域中其他国家的权利、利益不顾，从2010年开始，中国宣布东海（即南海）是自己的核心利益，并将整个东海（即南海）视为自己对领土。
Khi coi là “lợi ích cốt lõi” tức là Trung Quốc đặt lợi ích của họ ở Biển Đông ngang hàng với Đài Loan, Tây Tạng… Vì vậy, dù có muốn hay không, có nói thẳng ra hay không thì cục diện đối đầu trên Biển Đông là thực tế khách quan, không thể nào lẩn tránh được. Và sự đối đầu này hết sức quyết liệt, giữa một bên là “lợi ích cốt lõi” với một bên là “sinh tồn và phát triển”
当视为“核心利益”时，那么中国就是将东海（即南海）跟西藏、台湾放在相同的位置上...因此，不管乐不乐意，是否直接的表达出来，东海（即南海）问题上局部的对抗都是客观存在的，没法避免。这个对抗是极为激烈的，因为一方当作“核心利益”,另一方当作是“生存与发展”来看待。
Chúng ta nhận thức sâu sắc rằng “lợi ích cốt lõi” thể hiện tham vọng của Trung Quốc trong rất nhiều lĩnh vực: từ chiến lược phá thế bị bao vây của vòng cung chuỗi đảo thứ nhất để mở đường ra đại dương rộng lớn, khẳng định vị thế cường quốc biển trong thế kỷ 21, mở rộng bờ cõi quốc gia ra một không gian mới và rộng lớn; cho đến những mục tiêu cụ thể về lãnh thổ, về tài nguyên, về quyền kiểm soát đối với mọi hoạt động trên Biển Đông… Đối tượng tranh chấp của Trung Quốc không chỉ là các quốc gia ven Biển Đông mà còn bao gồm tất cả những cường quốc ngoài khu vực có lợi ích trên Biển Đông…
我们要深刻的认识到 “核心利益”体现出了中国在很多领域的贪婪：冲出第一岛链包围圈进入广阔大洋的战略、确认21世纪海上强国的地、扩展国家边界范围进入一个更为宽阔、全新的空间、事关东海（即南海）活动中关于领土资源以及控制权的具体目标...与中国有冲突的不仅是周边海上邻国的冲突，也包括了在东海（即南海）有利益关联的域外强国的冲突。
Trong khi đó mục tiêu của Việt Nam là giữ hòa bình, ổn định và bảo vệ chủ quyền biển đảo, bảo vệ các quyền chủ quyền đối với tài nguyên thiên nhiên được luật pháp quốc tế công nhận là hoàn toàn chính nghĩa và không thách thức toàn bộ “lợi ích cốt lõi” của Trung Quốc…
而越南的目标是维持和平、稳定并保卫海岛主权，保卫得到国际法公认下的自然资源的主权是完全正义的，同时又不会挑战中国全部的“核心利益”。
Mặc dù vậy, đây sẽ là cuộc đấu tranh trường kỳ, vì người Trung Quốc rất biết chờ đợi thời cơ, họ có thể chờ đợi hàng chục, thậm chí hàng trăm năm để thực hiện cho được mục tiêu của mình.
尽管如此，这将会是一个长期的斗争，因为中国人善于等待时机，他们可以等待几十年甚至是上百年 以完成自己的目标。
Một học giả nước ngoài đã viết về điều này như sau: “Trung Quốc, một nền văn minh 5.000 năm tuổi, biết rằng những kẻ tuyệt vọng tìm kiếm một thỏa thuận cuối cùng sẽ thua cuộc, trong khi những người kiên nhẫn và tỉnh táo sẽ chiến thắng. Lập trường đó sẽ định hướng chiến lược cho Trung Quốc, cả trong thời gian trước mắt cũng như trong dài hạn”. Câu châm ngôn “Quân tử báo thù 10 năm chưa muộn” thể hiện ý chí sắt đá này của người Trung Quốc. Vì vậy, chúng ta cần phải có một tư duy chiến lược mới, đáp ứng được với những thách thức lâu dài và chưa từng có như hiện nay
一名外国学者曾这样写道：“有着5000多年的文化，清楚那些绝望者在寻找最后的妥协时就已经输掉了，只有坚韧、清醒的人才能获胜。这是中国已经定好方向的立场,无论是短期还是长远来说”。有句真理是：君子报仇，十年不晚”，完全体现了中国人的钢铁意志。因此，我们需要一个新的战略思维，以满足这些长期并且是从未有过的挑战。
以下是越南网友对本篇文章的评论：
（未完待续）
点小花花，让他们知道你“在看”我
